İmzaladığımız kontratlar nasıl olmalı ?, Ev Sahibi ve Kiracı Hakları nasıl olmalı ? artış oranları neye göre belirleniyor, kiracılar kontrat 
öncesi evi hangi şartlarda tahliye edebilir, gürültücü komşularla veya gürültü yaptığımızı iddia eden komşularla yasal olarak nasıl uzlaşabiliriz…
NTV’ye Sorun’ programına konuk olan Kültür Üniversitesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Turgut Öz, ev sahibi-kiracı hakları ve komşuluk hukuku hakkında bilgiler verdi.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının konut hakkımızla ilgili 57. Maddesine göre: “Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler.”
Ev Sahibi ve Kiracı Hakları
Gayrimenkul kiraları hakkında 6570 sayılı yasanın 7. Maddesine göre; “kira bedelini vaktinde ödememelerinden dolayı haklı olarak bir yıl içinde kendilerine iki defa yazılı ihtar yapılan kiracılar aleyhine, ayrıca ihtara hacet kalmaksızın, kira müddettinin hitamında,tahliye davası açabilirler. ”
Gayrimenkul kiraları hakkında 6570 sayılı yasanın 9. Maddesine göre; “kira mukavelelerinde; bu kanunun kira bedellerinin tayinine mütaallik hususlar müstesna kiracı aleyhine değişiklik yapılamaz. ”
Gayrimenkul kiraları hakkında 6570 sayılı yasanın 11. Maddesine göre; “Kiracı kira müddetinin bitmesinden en az on beş gün evvel mecuru tahliye edeceğini yazı ile bildirmediği takdirde sözleşme aynı şartlarla bir yıl uzatılmış sayılır.”
Kira artış oranları nedir, iyi bir kontrat nasıl düzenlenmelidir, ev sahipleri, kiracı ve komşu ilişkilerindeki sorunlarda hukuk ne zaman ve hangi koşullarda devreye girebilir?
KİRA KONTRATI NASIL OLMALI?
Kiracının haklarını gözeten bir kira kontratı nasıl olmalı, nelere dikkat etmeliyiz? Ev sahibinin evin durumu gerçekten iyi değilse kontratta ‘mükemmel’ yazmasının bir etkisi olur mu? Kime, neye göre mükemmel, yasalar bu işe ne diyor?
Turgut Öz: Kiracıların durumu biraz iyi. 6570 sayılı gayrimenkul kiraları hakkındaki kanun, şehirlerde ve belediye sınırları içerisinde sözleşmeler ne yazarsa yazsın veya yazılı bir sözleşme yapılmış olsun ya da olmasın kiracıyı tek yanlı olarak koruyan hükümler içeriyor. Ama tabi yine de boşluklar var. Bu boşlukları dolduracak noktaları kiracıların iyi bilmesi gerekiyor. Yazılı bir kontrat yapıldığında mükemmel diye yazmak, evin daha sonraki bozuklukları, teslim aldığınızda mevcut olan eksikleri kabul ettiğiniz anlamına gelebilir. Bu bakımdan sakıncalıdır. Daha sonra bunun hangi baskılar altında ya da ne gibi şartlarla yazmak zorunda olduğunuzu ispatlamak sorunlarıyla uğraşmak yerine böyle bir şey yapmaktan kaçınmak gerekir. Ama ne olursa olsun kiracı olarak kabul edilebilmek için bunu yapma mecburiyetinin de doğduğu inkar edilemez. Böyle bir durumda eve girdikten, sözleşmeyi yaptıktan hemen sonra bir tespit yapılmasını tavsiye ederim. Karşı tarafa kiraya verene hangi şartlar altında bu şartın kabul edildiğini belirten bir tesbit yapılırsa, mahkemelerimiz bunu göz önüne alacaktır.
KİRA ORANLARI
Kira oranları neye göre belirleniyor? Fiyatları belirleyen bir merci var mı?
Turgut Öz: Her ne kadar yasalar, kiracıyı koruyan bazı hükümü içeriyorsa, ne olursa olsun, kira sözleşmesi serbest iradeyle kurulan bir borçlar hukuk sözleşmesidir. Bu bakımdan bu sözleşme yapılırken, kiraya verenin isteyeceği kira miktarına sınır çizen ya da belirli ölçüler getiren bir hükmümüz yok. Bir kişi nasıl hiçbir zaman evini kiralamama hakkına sahipse, istediği fiyata kiralama imkanına da sahip. Burada yapılacak bir şey yok. Ancak sözleşme yapıldıktan sonra istediği gibi kirayı arttırmasına yönelik hükümler var. Bu bakımdan maalesef sözleşme yapılırken, alabileceğimiz bir tedbir yok.
ANAYASANIN VATANDAŞA TANIDIĞI HAKLAR
Anayasanın konut hakkıyla ilgili maddesi vatandaşa ne tür haklar tanıyor? Vatandaş olarak ne gibi haklarımız var?
Turgut Öz: Anayasa’nın konut hakkına ilişkin hükümleri aslında doğrudan bu konuya çok çare değil. Ama unutmamalı ki, Anayasamızda mülkiyet hakkı esas alınmış ve korunmuş. Sözleşme usulü esas alınmış ve korunmuş. Konut imkanını vatandaşlara sağlamak için bu hakların özüne dokunulamaz. Bu bakımdan bazı özel durumlarda objektif olarak değişen ekonomik şartlara bağlı olarak kira artışının azaltılması, önlenmesi imkanları var. Ama böyle bir subjektif bir sebeple, şahıslar işini kaybettiği için veya hasta olduğu için kira miktarının düşürülmesi veya artışını önleyici bir hüküm yok. Bu konuda Anayasa’nın da yapabileceği bir şey yok. Şu çok özel durumlarda mahkemelerimiz buna bir fren yapabiliyor. Mesela kişi kalp krizi geçirmiş, ağır hasta. Kanunen evden çıkartılması hayatını tehlikeye düşürecek. Öyle bir durumda tahliye imkanı olsa, hiç olmazsa bu sağlık sakıncası geçene kadar ev sahibi beklemeye mecbur edilebiliyor ama onun dışında işim bozuldu. İşten çıkarıldım gibi sebepler yükümlülükleri hafifletmiyor.
KİRA ARTIŞ ORANI
Kontrat yıllık hayat şartlarına göre düzenleniyor oysaki işyerleri yüzde 10 zam yapıyor. Bunun çaresi nedir?
Turgut Öz: Gayrimenkul kiraları hakkında kanuna göre kira sözleşmelerinde hangi kira artış oranı yazarsa yazsın, kiracı ilk seneden sonra herhangi bir kira artışı yapmakla yükümlü değil. Böyle çok önemli bir koruyucu hüküm var. O orana uymak zorunda değil. Fakat kanun bunu dengelemek maksadıyla kiraya verene mahkemeye başvurmak suretiyle, değişen hayat şartlarına göre kira bedelinin arttırılması davası açma imkanı veriyor. Bunlara kira tespiti davası denir. Sulh hukuk mahkemesinde açılan bir dava. Burada hakim, sözleşmede yazılan oranda kirayı arttırmak durumunda değil. Son yıllardaki durum ise şöyle: 2001 tarihinden sonra, mahkeme TEFE’deki artış oranında kira artışını yapacaktır. Belki adalet kavramına dayanarak bundan biraz daha aşağı olabilir ama söz konusu kişinin ödeme gücünü doğrudan doğruya dikkate almayacaktır.
KOMŞU HAKLARI
Komşum da en ufak bir sesten bile rahatsız olup hemen şikayete geliyor. Sürekli evsahibine ya da belediyeye şikayet edeceğini söylüyor. Ne yapabiliriz haklarımızı nasıl aramalıyız?
Turgut Öz: Apartman hayatında dairelerdeki komşuluk ilişkisinde 634 sayılı kat mülkiyeti kanunu uygulanacaktır. Burası apartman sakinleri arasındaki eski ve özel kanun bazı prensiplere bağlamıştır. Ve birbirini dürüstlük kuralına göre, hakkaniyet prensibine göre, rahatsız edecek davranışlardan kaçınma yükümlülüğü denir. Bunların arasına komşuları rahatsız edecek sesler çıkarma, onların dinlenmesini, uyumasını engelleyecek şekilde gürültü yapmayı da yasakladığını görüyoruz. Bu yasaya aykırı hareket edenler hakkında mahkemeye müracaat edilebilir. Bunu ihtilaf halinde, tanıklar dinleyerek hakim tesbit etmeye çalışacak. Açıkcası hakimi kim daha inandırıcı şekilde ikna ederse, onun haklı çıkacağı bir durum söz konusu. Ama tabi, davayı açıp iddiada bulunanların önce iddiasını ispat etmesi gerekecek. Aşırı bir hassasiyet söz konusuysa buna girmez. Çünkü alt ve üst katlar ve yan daireler halinde yaşamanın yarattığı bir takım rahatsızlıklara katlanma mecburiyeti vardır. Aynı şekilde, tıkırtı bile çıkmayacak diyemezsiniz. Sürekli şikayetler, yolunu kesme şeklindeyse, kaba konuşmalar şeklindeyse, tam tersine bu kanuna göre komşuyu rahatsız etme, taciz etme sayılır. O dava açmaya izin verilebilir.
TAHLİYE TAAHHÜTLERİ
Kira kontratı yaptık ama ez sahibim evini üç yıl içinde tahliye edeceğimi yazan noter tasdikli bir belge istiyor. Bunun bir formalite olduğunu söylüyor. İmzalarsam veya imzalamazsam ne olur?
Turgut Öz: Çok önemli bir konu. Daha önce bahsettiğimiz 6570 sayılı kanuna göre kira sözleşmesi yapıldıktan sonra verilen tahliye taahhütleri geçerlidir. Burada belirtilen tarihte kiracı çıkmak zorunda. O tarih geldiğinden itibaren bir ay içerisinde kirayı veren mahkemeye başvurursa, mahkeme tahliyeye karar verecektir. Onun için böyle bir tahliye taahhüdü vermemesi gerekir. Kira sözleşmesinin tarihinden daha eski tahliye taahhütleri geçersizdir. Bunlar kiralayabilmek için baskı altında verilmiş sayılmakta ve kesin geçersiz sayılmaktadır. Tahliye taahhüdünü kira sözleşmesinden sonraki tarihli olması gerekir.
APARTMANIN DIŞ CEPHESİ
Apartmanımda kablolu televizyon olmadığı için çatıya anten taktırmak istiyorum fakat apartman yönetimi buna izin vermiyor. İtiraz etme hakkım var mı? kontra
Turgut Öz: Bu da kat mülkiyeti kanunu çerçevesinde çözülecek bir sorun. Bu subjektif ihtiyaçlar maalesef çok fazla göz önüne alınmayacak. Apartman yönetimi, aslında apartmanda kat malikleri, gerek çoğunlukla uydu anten konulmasına karar vermişlerse, buna katılmayan da buna uymak zorundadır. Ama bu uydu antenden yararlanmayacağını söyleyerek, bunun masrafına katılmayabilir. Fakat bunun yerine ben apartmanın dış cephesinden görünür şekilde bir anten çıkartacağım diyemez. Böyle bir şeyi maalesef yapamaz. Vatandaşımıza tek tavsiye edebileceğimiz şey, bu uydu anteninin masrafına katılmak zorunda değil yararlanmamak şartıyla. Yararlanmaz ve katılmaz. Kendisine dairesinin içerisinde alıcı hizmetini görecek bir tesisat yapabileceği yoksa dışarıdan görünür şekilde, dış görüntüyü etkileyecek bir anten çıkıntısı yapamayacağıdır. 
KİRACI ÖĞRENCİLER
Ev sahiplerinin öğrencilere daha yüksek fiyat göstermelerinin haklı bir sebebi var mı, nereye şikayet edebiliriz?
Turgut Öz: Tabi adaletsiz bir durum. Ama ev sahiplerinin kirayı vermek için daha yüksek para istemelerine yapacak bir şey yok . Niçin benden kötü niyetle çok fazla para istiyorsun. Bu kadar kira. Başkasına daha az kiraya veriyorsun demek hakkı maalesef bulunmamaktadır.
KİRA PARASINI TESPİT İLE ARTIRIMI ARASINDAKİ FARKLAR
Kira parasını tespit ile kira parasını artırım davası arasındaki farkları, mevzuat ve yargıtay kararları doğrultusunda izah eder misiniz?
Turgut Öz: Kira parasında aslında ayrı bir dava yok. Her türlü kira parasına etki eden davayı bu isimle adlandırmak mümkün. Tespit davası bu 6570 sayılı kanunda uygun görülmüş olan ve bu yasaya yönelik ve her yıl tekrar tekrar yenilenen kira sözleşmelerinde yenilenen kira yıllığı için enflasyon artışı sebebiyle kirayı verenlerin açtıkları artış davasıdır. Bir de uyarlama davası denilen bir dava vardır. Bu da sırf kira sözleşmeleri için değil, her türlü sözleşmede aslında olur. 2, 3, 4, 5 yıllık süre içerisinde bazen kiracı, bazen kiralayan aleyhine değişen ekonomik şartlara bağlı olarak süre bitmeden önce bu kira artık katlanılmaz olduğu gerekçesiyle dürüstlük kuralı uyarınca bunun adapte edilmesi, dürüstlük kuralına dayanarak açık bir yasa hükmü de genel hükümlerde olmamasına rağmen uyarlanması davasıdır. Daha çok büyük işyeri kiralarıdır bunlar. Dolar birden fırladı. Dolarla verilen kirada bunu indirin demesi. Türk kirasıyla kiralanan ama çok komik oldu arttırın demesi gibi, onun şartları çok ağırdır, adına uyarlaması davası denir. Bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde söz konusu olur.
KONTRAT İMZALAMADAN ANLAŞMA
Kontratımız bittikten sonra yeni kontrat imzalamadan belli bir kirada anlaşıp devam ediyoruz. Bizim haklarımız devam ediyor mu?
Turgut Öz: Zaten bizim borçlar kanunumuza göre ve bahsettiğim özel kanuna göre kira sözleşmesi bir yazılı halde değildir. Sözle de anlaşsa kişiler kira sözleşmesi kurulmuş olur. Delil niteliği taşır, yazılı belge sadece. Bu bakımdan elbette sözleşmeleri geçerli. Bu devam ettikçe de sözleşme devam ediyor. Yalnız başlangıç tarihini yazılı yapmamışlarsa, o sözleşmelik süre bittikten sonra, o süre bir yıl olsun, iki yıl olsun, üç yıl olsun, beş yıl olsun, on yıl olsun. Daima bu kanun birer yıl yenilenip devam edecektir. Ta ki kanunun aradığı tahliye sebeplerinden biri, çıkıp birisi hukuki yola başvurup tahliye edilinceye kadar.
KONTRAT BİTMEDEN ÇIKIYORUZ
İki yıllık kontrat imzalamıştık. Ama evden çıkmak zorundayız. Ev Sahibimiz bu parayı bizden mutlaka alacağını söylüyor. Haklarımız neler?
Turgut Öz: Eğer haklı bir gerekçe olmadan yani evin kullanılmasında bir güçlük, başka bir engel olmayıp sadece kiracının kendi subjektif şartları sebebiyle, evde ben artık oturmak istemiyorum, oturamayacağım demesiyle belirtilen süre sonuna kadar kira ödemekten aslında kurtulamaz. Ancak şöyle bir durum söz konusu olabilir. Şartlarının burada kalmaya devamının kendisi için dayanılmaz kıldığını, buna karşılık burayı boşaltması üzerine ev sahibinin çok kolay, çok iyi şartlarda kiracı bulabileceğini, bu yerin buna müsait olduğunu söylüyoruz. Dürüstlük kuralına dayanan bir keşif davası ile bunu hakime anlatabilirse bir şansı olabilir. Bunu da yapamadı ayrıldı gitti diyelim. Ev sahibi gitti başkasına kiraya verdi. Ondan sonra bu şartlar da aranmadan, kendisinden süre sonuna kadar kira bedelini istediğinde, başkasına kiraya vermesi sayesinde elde ettiği kira paralarını bundan düşebilecektir.
DEPOZİTO
Evimizi kiraladığımızda boyası dahil birçok masrafını biz karşılamıştık ve bir de depozito vermiştik. Ev Sahibimiz şimdi bizim yaptırdığımız şeylerin bozulmasını gerekçe göstererek depozitomuzu vermiyor, buna hakkı var mı?
Turgut Öz: Kendi aralarındaki anlaşmanın yorumuna bağlı bir şey. Kiracı alındığı gibi teslim etmişse depozitosunu alması lazım. Burada bunun değerini kiradan mahsup edip etmeyecekleri hususunda nasıl anlaştıklarına bakmak lazım. Bunu bedelsiz olarak yapmayı zaten üstlenmişlerse normal bir kullanım… Yaptığı masrafı ispat etmesi lazım. Bunu kira parasına ek olarak bir bedel gibi vermeyi kabul edip etmediğini ispat etmiş olması lazım. Kira şartlarından biri bunları bedelsiz olarak da yapması idiyse yine bundan sorumlu olacaktır.
KONTRAT İMZALAMADAN ANLAŞMA
Kiracımızı tahliye etmek istiyoruz ama çıkmayacağını söylüyor. Hangi gerekçelerle evi boşaltmasını sağlayabiliriz?
Turgut Öz: Çıkmayabilir, 6570 kanunun getirdiği özel bir imkan bu. Ancak bu kanunun belirttiği belli ihtiyaç sebeplerini tahmin edebilirsiniz. Kiraya verelim, kendisinin eşinin veya çocuklarının ihtiyacını ispat etmesi lazım. Yahut kendi ihtiyacı yoksa da kiracının kendisinin eşinin veya çocuklarının aynı belediye sınırları içinde veya aynı şehirde benzer nitelikte kullanıma elverişli bir konutu olduğunu ispat ederse çıkartabilir. Veya ihtarlara rağmen kirayı ödemezse çıkartabilir… Onların da özel şartları var. Bir borca aykırılık yaparsa çıkartabilir. Yoksa, artık ben seni çıkartmak istiyorum olmaz.
KİRACILI MÜLKÜ SATIN ALMAK
Bir dükkan satın aldım. Dükkanda ise bir kiracı var . İki yıldır eski sahibine kira ödemiyormuş, bana bu yılın kirasını eski dükkan sahibime ödedim diyerek, bana da ödemiyor. Dükkanın önceki sahibiyle olan anlaşması beni ilgilendirir mi? Bu işten nasıl kurtulurum?
Turgut Öz: Bir taşınmazı, gayrimenkulü satın aldığınız takdirde yasa gereği bu kiracıyla aranızda kira ilişkisi kurulmuş olur. Bunun için fatura aldığınızdan itibaren bir ay içinde ihtar çekip altı ay sonra tahliye ederseniz kurtulabilirsiniz. Yoksa siz de bu ilişkinin tarafı olursunuz. Ama tahliye talebinde kendi ihtiyacını ispat etmesi de lazım. Bu imkanlar yoksa kira sonrası taraf olarak devam edecek. Gelecek kiraların da önceden ama kendisinin bu taşınmazı satın alıp bunu da kiracı bildirmesi önce ödendiği iddiası var. Eğer böyle bir iddia doğruysa, maalesef bu paraları isteyemez. Ve bu söylediğim bir ay ve altı ay sürede bu şartları gerçekleştirmemişse dönem sonunda bir ihtiyaç beyan edene kadar para almadan buna katlanmak zorunda.
KİRA ARTIŞI
Aylık kiram 40 milyon tl. Ama dükkan sahibi 90 milyon istiyor, ne yapmam lazım?
Turgut Öz: Burada kira artışı yapmak zorunlu değil. Yapmadı diye sorumlu olmaz. Sözleşmedeki, anlaşmadaki kirayı vermeye devam edebilir. Başına hiçbir şey gelmez. Kirayı verenin bu kira dönemi sonunda mahkemeye başvurarak kira tespit davası açması lazım. O davayı kazanıp da hakimin takdir edeceği kirayı o andan itibaren ödemek zorunda. O artışı o zaman yapmak zorunda.
KİRAMI ELDEN VERMEK İSTEMİYORUM
Kiramı bankaya yatırmak istiyorum fakat ev sahibim kirayı elden istiyor. Bence vergi ödememek için bunu yapıyor, kirayı bankaya yatırmak için ne yapmalıyım?
Turgut Öz: Kira borçları, para borçlarıdır. Borçlar kanunumuza göre borçludur. Aksi kararlaştırılmadıkça borcu alacaklının ikametgahında ödemek zorundadır. Burada kiracımız, bankaya para yatırılmasını kabul etmemesi üzerine, ev sahibinin ikametgahına gidip aslında para vermek, ödemek zorunda. Niye banka hesap numarası vermiyorsun, bankaya yatırmıyorum, bu zamana kadar ödemiyorum diyemez. Ama parayı öderken makbuz isteme hakkına sahip. Vermezse sorumlu olur. Makbuz istemek ve makbuz verilmesi şartı ödemek üzere ikametgahında ödeme yapmak zorunda.
KONTRATTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Yapılacak en iyi ve sağlam kontrat nasıl olmalı? Özellikle hangi konulara dikkat edilmesi gerekiyor?
Turgut Öz: 6570 yasa olsun, borçlar kanunumuz olsun, kira sözleşmesini özel bir şekle bağlı tutmamış. Yani, halk arasında kontratım, sözleşme yok denilen durumlarda dahi eğer taraflar anlaşarak bir bedel karşılığı birisinin kullanmasını kabul etmişlerse, kira sözleşmesi kurulmuştur. Ama tabi bunun hükümleri tartışma konusu olacağı ve ispat zorluğu çıkacağı için bunu yazılı bir şekle dökmelerinde fayda var. Burada kira bedeli tabi iyi düşünülerek tespit edilmeli. Oturulacak yerin şartları, kira süresinin ne olacağı tespit edilmeli. Tabi bu kontrat nasıl olmalı derken, kime göre iyi? Kiracıya göre mi, ev sahibine göre mi? Her iki tarafın menfaatini ortak koruma durumunda olduğunuz için sadece bir taraf için iyi gelecek hükümler ne olur hususunda bir fazla açıklama yapmak istemiyorum. Çünkü duruma göre değişebilir. Böyle bir taraf tutma pozisyonu olmadan…
KONTRAT DOLMADAN EVDEN ÇIKMA
Kontratım bitmeden evden çıkmak istediğimi ev sahibine ilettim. Ancak kendisi evden çıkarsam ev yeni bir kiracı tarafından tutulana kadar kirayı ödemek zorunda olduğumu söyledi. Böyle bir yasa var mı?
Turgut Öz: Bahsettiğimiz kira kanunumuza göre kira döneminin bitmesinden en geç 15 gün önceye kadar kiracı sözleşmenin yenilenmesini istemediğini bildirmelidir. Başta kararlaştırılan süre sona ermeden tek taraflı olarak çıkamaz. Ancak, karşı tarafın da erken bitmesini kabul etmesiyle çıkabilir. Çoğu kez karşı tarafın işine gelir. Çünkü hayat şartları malum, daha yüksek kiraya verme imkanı olacaktır ama işine gelmediği durumlarda bunu yapmak zorunda değil, çıksanız bile kiranızı öderseniz. Hatta daha da ciddi bir durum var. 6570 sayılı kanun her sene taraflar istesin istemesin kiracı 15 günü, kira döneminin bitmesini kaçırdıktan sonra kira sözleşmesini yerine getiremediğini bildirse bile bir sene daha kira sözleşmesi yenilenmiş olacaktır. Buna dikkat edilmesi gerekir.
TEMİNAT MAKSADIYLA İSTENEN SENET
Yeni bir eve taşındım ve ev sahibi ile kira kontratı yaptık. Pul yapıştırdık, imzaladık. Bu kira kontratı geçerli midir? Benden açık senet aldı ve bunu kira kontratına yazdı. Bunun da elektrik, su vs. için olduğunu söyledi. Çıkarken hiçbir borç bırakmasam da bu senetler geçerli olur mu?
Turgut Öz: Kiraya mahsus bir durum değil. Teminat maksadıyla istenen senetler söz konusu. Gelecek kira borçları ve eve bir zarar verilirse, ev sahibinin bu zararın tazminini isteme hakkına teminat olsun diye. Teminat maksadıyla her türlü senetler için söylenecek şeyler burada da söylenecek. Bunu takibe koyduğu zaman kiracı bunun teminat maksadıyla olduğunu ispat etmek zorunda. Bir takım delillerle hakime gerçek maksadın bu olduğunu ispatlayamazsa şöyle bir güç duruma düşebilir. Malum, verilen senetler, ikinci evraksa, bu soyut borçların belgeleri olduğu için bunun şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğine bakılmaksızın tahsis etme olabilir. O bakımdan hiç olmazsa bu teminat içindir. Senedin içine yazılması şart değildir. Herhangi bir yerde bu hususun belirtilmesi yeterlidir.
HER YIL YENİ KONTRAT YAPMAK GEREKİR Mİ?
Ev Sahibiyle bir yıllık kontrat yapmış, ve belli bir artış belirlemiştik. Yenisini yapmadık, ben şimdi bir yıl daha oturabilir miyim?
Turgut Öz: Kontratın yeniden imzalanması şart değil. Yasa gereği tekrar tekrar yenileniyor. Bu bakımdan sona erme senetleri yoksa, kiracı rahatça oturabilir ve kimse onu çıkartamaz. Kira miktarına gelince. 6570 sayılı kanun tarafların başta anlaşmasıyla dahi ileriye yönelik olarak serbestçe kira arttırımına izin vermemiş kiracıyı korumak için. Ancak bu yasanın yorumunda yargıtayımız ilk seneki yenilenmedeki sonrakilerin kira artışını geçerli kabul ediyor. Ama sadece ilk seneki… Kira sözleşmemizde her sene kiraya yüzde 80 zam yapılır. Yahut yüzde 100 artış olur. Bu iki sene geçtikten sonra ikinci sene bakımından uygulanma mecburiyeti olan bir hükümdür. Kiracı gerçekten bu belirtilen yapmak zorundadır, itiraz etmeden. Ondan sonraki senelerde hiçbir hükmü yoktur. Taraflar anlaşmadıkça ve anlaşmamaları halinde de kirayı veren mahkemeye gidip, hakimden enflasyon oranına ve başka bazı özeliklere göre kira arttırma kararı almadıkça aynı kirayı vermek üzere devam edebilir.
YILLIK KİRA ARTTIRIM ORANI
Şu an kanuni olarak yıllık kira arttırım oranı nedir?
Turgut Öz: Belirttiğimiz gibi serbestçe kira artışı kararlaştıramıyor ki, bunun ne olacağı sorunu ortaya çıkıyor. Enflasyon sebebiyle kirayı verenler, mahkemeye başvurarak tespit davası diye bir davayla, kira miktarının tespit edilerek arttırılması, hakimin isteği. Bu ülkemizde çok değişen bir uygulama. Maalesef 400 kere değişmiştir. Baskı altında ve çok sınırlı tutulduğu dönemler oldu. Çok büyük tepki olunca, enflasyon oranına kadar serbest bırakılmıştır. Yüzde 60’la sınırlanmıştır. 65 getirilmiştir. En son 2000 yılı için yüzde 25’le sınırlanmıştır. 2001 yılı için yüzde 10’la, enflasyonla mücadele programı gerekçesiyle sınırlanmış. Fakat 2001 yılının eylül ayının 15’inde yayınlanan bir anayasa mahkemesi kararıyla bu iptal edildi. 2001’in eylülünden sonrasından günümüze gelen uygulama ise şu, tekrar prensip olarak TEFE artışı oranında mahkemelerin tespit davalarında artış yapması. Ama prensip olarak kiranın şartlara göre çok düşük kalmasına göre, farklılaşma olabilir. Bundan daha düşük zam olabilir.
KİRA KONTRATI YAPMAMAK AVANTAJ MI?
Kira kontratı yapmayan kiracılar hangi haklardan mahrum kalırlar? Ev sahibinin kira kontratı yapmak istememesi ona bir avantaj sağlıyor mu?
Turgut Öz: Kira miktarının yazılması bakımından hiç kimseye bir avantajı ve dezavantajı yok. Ama ilk yenilenme için kontratta kira miktarının yazımının avantajı var. Sadece ilk yenilenen sene için ev sahibi bu yazan miktarda artış isteyebiliyor, TEFE oranlarını aşsa bile.
KAT MALİKLERİ İLE SORUNLAR
Kooperatif yapımı bir sitede kiracı olarak oturuyorum. Kötü malzeme ve işçilikten dolayı kış aylarında alt katlardaki kömürlü sobaların dumanı bizim evden çıkıyor. Aynı sorunu diğer kat sakinleri de çekiyor. Yönetime sorunu bildirdik. Çözüm olarak merkezi ısıtma sistemi getirildi. 108 dairenin bir kısmı kalorifer sistemini pahalı olduğu gerekçesiyle istemiyor. Bir kısmı da duvarlarının yıkılıp baca onarımı yapılmasını kabul etmiyor. Sorun sağlığımızı etkileyecek durumda olmasına rağmen çözümsüz kaldı. Acaba ne yapabilirim?
Turgut Öz: Sorunun iki yönü var. Birincisi, kendisine bu evi kiraya veren kişi arasında kira sözleşmesi açısından. Bu şartları bilerek, ekonomik durum bakımından ucuz olduğu için, fiyatı düşük olduğu için bu evi tutmuşsa, bu kira sözleşmesine dayanarak bir hak talep edemez. Ama böyle değilse, sonradan ortaya çıkmış bir durumsa, mümkünse eğer bu bozukluğun giderilmesi, kendi dairesinde yapılacak bir tamiratla.. Kiraya verenden isteyebilir. Kendi ev sahibinden talep edebilir. Masrafı ona ait olmak üzere yapabilir veya kirayı kesebilir. Ama öyle bir durum yoksa veya olsa bile bir de işin kat mülkiyeti bakımından yapılacak şeyler var. Kat mülkiyeti hukukuna göre bu tür sorunlar kat mülkiyeti kanunu açısından kat malikleri tarafından çözümlenmelidir şüphesiz. Alt kat malikinden bunu izole eden, ortadan kaldıran tedbirleri almasını isteyebilir, dava edebilir. Bunu yapmıyorsa, sulh mahkemesine başvurarak bunu isteyebilir.
EMSAL GÖSTERME
Vakıftan almış olduğum işyeri için aylık 627 milyon lira kira ödüyorum. Komşularımsa 75 milyon ile 275 milyon arasında ödüyorlar. Kira oranımı düşürebilir miyim? Düşürebilirsem nereye başvurmalıyım?
Turgut Öz: Emsal göstererek rayicin daha düşük olduğunu söyleyerek, kendi özgür iradesiyle sözleşmede kabul ettiği kira oranını sonradan düşürmesi, subjektif bir sebeple mümkün değil. Kira oranının bu şekilde enflasyon olan ülkelerde üstelik objektif şartlar hayatı pahalılaştırırken, bu kiralama sırasındaki bir tercihe dayanarak düşürülemez. Ancak bu soru kapsamına girmeyen ama dövizle kararlaştırılan kiralarda veya döviz arttıkça, beklenmedik enflasyon artışı sebebiyle bu kira miktarının indirimi imkanı var.
KONTRATDAKİ ARTIŞ ORANI RAİCİN ÜSTÜNDE
4 senedir kontratımda yazan ito toptan eşya endeksine göre artırımı yaptım. Fakat bu seneki zam oranımla sitedeki yeni kiralanan daire fiyatlarının %50-60 oranında fazla kira vermem gerekeceğini hesaplıyorum. Acaba kontratı yenilemeden rayiç üzerinden kira artışı istemem yeterli mi yoksa bunu kontrat yenileme ile mi yapmalıyım? Bir ay önceden bildirmem yeterli mi?
Turgut Öz: Kiracının kontrat yenileyerek de yenilemeyerek kendi başına böyle bir şey yapması mümkün değil. Kiracı, ev sahibinin rızasını alarak bunu yapabilir, mahkemeye gitmeksizin. Mahkemeye giderse de sözleşmedeki hüküm TEFE rayiç oranında artış olduğuna göre, mahkemede bu oranda zam yapmayı kabul ediyor. Bu açıdan, bunu engellemesi mümkün değil gibi görünüyor. Fakat bulunduğu evin özelliği açısından öyle anlaşılıyor ki, belirttiği rayiçlerden bu oranda değer kazanmayan bir yer. Emsalleri bu kadar değerinin artmadığı bir yer. Bu özellikleri hakime iyi anlatabilirse TEFE artış endeksinden daha düşük bir zam yapması söz konusu olacak. Kendisi hiç zam yapmasa bile biliyorsunuz, 2 seneden sonra hüküm ifade etmeyeceği için artışlar, zaten kirayı veren mahkemeden artış kararı almadıkça, artış yapmak zorundadır.
EVDE EVCİL HAYVAN BESLEMEK
Sekiz yaşındaki köpeğimle aynı apartmanda üç yıldır aynı evde kalıyorum. Evi tutarken ev sahibim ve komşularımla bu konuda anlaşmış ve hiçbir sorun yaşamamıştım. Fakat iki ay önce alt katıma taşınan komşum sürekli olarak köpeğimden rahatsız olduğunu söylemeye başladı. Yasal olarak onu evden attırabileceğini söylüyor, böyle bir hakkı var mı? Beni mahkemeye verirse kendimi nasıl savunabilirim?
Turgut Öz: Bu kat mülkiyetinden doğan ihtilaflar arasında evde evcil hayvan beslemekten doğan sorunlar, özel bir yer tutuyor. Çok da tartışılan bir sorundur. Başını da köpek besleme olayı çekiyor. Kat mülkiyeti kanunumuz komşuların birbirini rahatsız edecek her türlü davranıştan imkan nispetinde kaçınma yükümlülüğü yüklüyor. Tabi ki özellikle köpeğe, kediye mahsus bir hüküm yok. Bu çerçevede sorunun çözülmesi lazım. Uygulamada yakın zamana kadar gazetelere de yansıyan çelişik kararları görmüşsünüzdür ama yargıtayımız çok sert bakıyordu bu işe. Komşuların şikayet etmeleri halinde kat mülkiyetine tabi bir dairede köpek beslenemeyeceğini, beslenmenin mümkün olmayacağı görüşündeydi. Bunu bu şekilde yorumluyordu. Fakat şimdi daha yumuşadığını görüyoruz. Genellikle kabul edilen şu, başlı başına bir köpek beslenmesi, bu şekilde komşuluk hukukuna ihlal, kat mülkiyetine aykırı davranış sayılmıyor. Ayrıca köpeğin diğer komşularını rahatsız eden davranışları olması lazım. Bu sadece görüntü ve saldırmak değil, havlaması, yüksek seslerle sürekli komşuları rahatsız etmesi gibi…
OĞLU GELECEK DİYE EVDEN ÇIKARDI…
Ev Sahibim beni oğlu gelecek diye evden çıkardı. Sonra evi oğlunun üzerine geçirdi. Ama sonra tekrar kendi üzerine alarak başka birine kiraya verdi. Bu durumda haklarım neler?
Turgut Öz: Gayrimenkul kiraları kanunu, kişinin kendisi, çocukları veya birlikte yaşadığı eşin ihtiyacı sebebiyle her zaman kiracısını çıkartabileceğini söylüyor. Dava açmasına göre, o kira döneminin sonunda çıkartabilecekti eskiden. Şimdi davanın sonunda da hemen çıkartılabiliyor. Kabul ediyor. Bu bakımdan ev sahibinin yaptığı, oğlunun üzerine geçirmek yerine, oğlumun ihtiyacı var diye de çıkartabilir. Oğlunun üzerine geçirip de benim ihtiyacım var diye çıkartmasının fazla bir anlamı yok. Ayrıca oğlu, kira sözleşmesini yeni malik olarak devralmış da olacak.
Oğlu gelip oturmazsa, o zaman başkasına kiraya verirse, beni niye çıkarttın diyemez miyim?
Turgut Öz: Herkesi uyaralım. Gayrimenkul kiraları hakkındaki kanun, bunun istismar edilmesine ağır cezalarla bir set çekiyor. Diyor ki, ihtiyaç sebebiyle, kendisinin, eşinin veya oğlunun, ayrıca inşaat yapacağım, tamirat yapacağım diye kiracıyı tahliye etmişseniz üç sene boyunca bunu başkasına kiraya veremezsiniz. Verirseniz, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası var. Ayrıca çıkartılan kiracının ödediği son kira üzerinden üç yıllık kira tutarında ceza ödemek zorunda kalır. Çok ağır bir yaptırımı vardır. Ama kendi ihtiyaç talebi üzerine kiracı kendi isteği ve rızasıyla çıkmışsa bu cezalar, bu yaptırımlar yok. Israr edip, ben sana inanmıyorum, kalıyorum diyen kiracıya dava açıp da, dava dahiliyle karar alarak çıkartmışsak, bu yaptırımlar var. Bu da geliştirilmiştir. İyi niyetle kiracı çıkarsa, bu cezalar yok. Sonuna kadar direnip de mahkemeye çıkartılırsa, kiracıya ceza var…
YÖNETİCİNİN HAKLARI
16 dairelik bir konutta oturuyorum. Yöneticimiz yakıt, kapıcı aidatı, ortak kullanım elektrik ve su parasına katılmıyor. Yasal olarak böyle bir hakkı var mı?
Turgut Öz: Kat mülkiyeti kanununa göre yöneticilerin yaptığı yönetim hizmeti karşılığında kat maliklerinden ücret alma hakları var. Bu kanuni bir hak. Ama bunun miktarı yasada belli değil. Buna kat malikleri karar verip tespit edecekler. Özel bir oran olmadığı için arsa ve sayı bakımından ikisinin de birden çoğunlukla vereceği karara göre, buna bu ücret verilecek, uygulamada biz de bu ücret vermek yerine bir takım masraflardan yöneticiyi muaf tutmak şeklinde oluyor. Bu oranı sağlamışlarsa, yapılabilecek bir şey yok. Bu oran sağlanmamışsa, bu takdirde mahkemeye başvurarak yöneticiye hakkı olan adil bir ücretin tespitini isteyebilir.
OTOPARK SORUNLARI
Bir aparmanın bahçe katında oturuyorum. Apartmana ait otopark tarafında olan pencerelerimin önüne park eden otomobillerin egzoz kokusu ve gürültüsünden çok rahatsızım. Bu otomobiller penceremin tam önüne park edebilir mi? Yasal olarak ne kadarlık bir mesafe olmalıdır? Bu tür düzenlemeler hangi yasayla yapılmıştır?
Turgut Öz: Park yerlerine ilişkin bir yasa yok. Eğer bu apartmanın kendi parkıysa, o apartmanın yönetim planında bu otoparkın yeri vardır. Veya arabaların parkedeceği de kabul edilmiştir, benimsenmiştir, böyle bir durumda normal bir araba kullanımı, malum arabaların egzos kontrolü de söz konusu, ayrı bir konu o. Trafik yasasına göre de taşınması gereken özelliklere sahip bir arabaysa, normal bir şekilde park edilmesi söz konusu. Yapabilecek bir şey yok. O daireyi bilerek satın almıştır, oturuyordur. Ama apartman dışında bir otopark ise aslında yine aynı kriterler söz konusu ama yönetim planına bakmaya lüzum yok.
KİRACI AİDATLARI ÖDEMEZSE
Kiracım 4 aydır aidatını ödemiyor. Yönetim onu icraya verebilir mi?
Turgut Öz: Kat mülkiyeti kanununa göre aidat ödemekte aslında ev sahibi yükümlüdür. Kiracı, bundan yasa gereği yükümlü değildir. Ev sahibi ödemediği için kiracıdan alınabilir, o da kira parasından düşülebilir. Ama bizde hemen hemen daima olduğu gibi kira sözleşmesinde bu kiraya ek olarak kiracıya yükletilir. Aralarında sözleşme olduğu için. Bu o kadar yaygın ki, zaten yasa gereği, normal durum bu zannetmesinler. Kira sözleşmesinde özellikle kiracının bu aidatı ödeyeceği hususunda ev sahibinin bundan sorumlu olmayacağı hususunda anlaşma yapmamışlarsa o da sorumlu olacaktır. Burada böyle bir anlaşmanın olduğu varsayımıyla hareket edelim. Aidatını ödemeyene karşı gerek yönetici, gerek diğer kat malikleri sulh mahkemesine başvurabilir. Hatta bunun doğrudan aidatın miktarı, kat malikleri kurulundaki bir karara geçmişse, icra takibi yapmak da mümkündür.
KIZ ARKADAŞIMI EVE GETİRMEK SORUN MU?
Biz üniversite öğrencisiyiz ve bir sitede kiracı olarak oturuyoruz. Ev sahibi ve komşular, kız arkadaşlarımızı eve getiriyoruz diye bizi evden atabileceklerini söylüyorlar. Böyle bir hakları var mı?
Turgut Öz: Daha önce belirttiğim prensipler burada uygulanacak. Kat mülkiyeti kanununda diğer ifade var, hep söylüyorum. Komşuları rahatsız etmeyecek, dürüstlük kuralına göre, hak ve adalet prensiplerine göre davranışlarda bulunmak, bunları ihlal eden davranışlarda bulunmamak diyor. Şimdi, burada çok sık çıkan bir sorun bu. Çok insan davet etmek, kız arkadaş getirmek vs… Veya evlilik dışı ilişki yürüttüğü birisini götürmek. Bu hususta net bir kriter yok. O muhitin, o yerin, o sosyal ortamın özelliklerine bakılır. Böyle davranışların kültürel çevre ve semt çevresi olarak çok yadırgandığı ve insanların bundan çok rahatsız olacağı ortamlarda, bu ortamın özelliklerini dikkate alarak da biraz da ev kiralanmış ve tutulmuş sayıldığı için daha dikkatli olmak gerektiği söyleniyor. Ama bunların, böyle daha çağdaş yaşam şartlarına uygun ortam için bunların bir bahane yaratmak için ileri sürüldüğü kabul edilir. Ve buna göre bir sonuca varılır. Çok genel olarak söyledim. Net bir görüş yoktur.
ASANSÖR MASRAFLARI
Zemin katta oturanların asansör masrafına katılması zorunlu mudur?
Turgut Öz: Kural olarak zorunludur. Apartmanda bir dairede, projede vardır, yönetim planında vardır. Eskiden beri eleştirilen bir husustur ama mevcut kanunumuza göre zemin katta olan, hatta bodrum katında da olsa, hiç kullanmadığı apartmanın masraflarına katılmaya mecburdur. Ancak, bu asansörün yapılması hususunda karar sonradan alınmışsa ve bu asansöre de mutlaka ihtiyacı olan apartman değilse, 10 katlı, 8 katlı gibi.. 4 kat, 3 kat gibiyse… Masrafsız bundan yararlanmama şartıyla, masraflara da katılmaktan kurtulabilir. Ama bu şartla. Bu şekilde düşük kata sahip ve sonradan asansör yapılan durumlardır.
TAHLİYE TAAHHÜDÜ
Tahliye taahhütleriyle ilgili kira sözleşmemi iki gün önce yeniledim. Yeni kira başlangıç tarihi 15 ekim 2002. Ev Sahibim boş bir kağıda imza atmamı istedi, reddettim. O zaman evi boşaltın dedi. Bunun üzerine istediğinin tahliye taahhüdü olduğunu söyledi. Ben de boş kağıt yerine yazılı, içeriği belli olan taahhütname imzalayabileceğimi söyledim. Yazılı bir taahhütnamenin üzerinde bulunan isim adres ve tarihlerde değişiklik yaparak taahhütnameyi imzaladım. Kira kontratının üzerine imza edilme tarihini, yani 23. Eylül 2002’yi yazdım. Aynı anda olduğu için tahliye taahhüdüne de aynı tarihi attım. Şimdi ev sahibim bu taahhüde dayanıp beni kontrat bitiminde evden çıkarabilir mi? Her yıl bu işlemin yenilenmesi gerekir mi?
Turgut Öz: Tahliye taahhüdü için özel hükümler var kanunumuzda. Kira sözleşmesinin tarihinden daha eski ve aynı tarihli tahliye tarihlerinin hükmü ve geçerliliği yok. Çünkü bunlar, ev sahibinin kirayı rahatsız etmiş için verilmiş sayılıyor. Ve bu konuda yasa kiracıyı koruyor. Tahliye taahhüdündeki tarihinin kira sözleşmesindeki tarihten daha sonraki bir tarih olması. Daha sonra verilmiş olması lazım, geçerli olması için. İzleyicinin sorusunda bu şart olmadığını görüyorum. Ve geçersiz olduğu ileri sürülebilecek. Burada iki noktaya temas edeyim. Bu, daha sonraki tarih olduğu için, geçerli olan bir tahliye taahhüdüne göre, tahliye tarihi geldiğinde bir ay içinde ev sahibi tahliye talebinde bulunma davası açmalıdır. Bu süreyi kaçırırsa, yine geçersiz olur. İkincisi, uygulamada şöyle bir yola başvurulduğu görünüyor, kanuna karşı ev sahipleri açısından. Bu konuda izleyicilerimizi uyaralım. Kirayı yaparken ileri tarihli bir tahliye taahhüdü alınır. Ya da tarih kısmı boş bırakılıyor. Sonradan doldurulmak üzere. Gerçekte kiracı bunu sözleşme yaparken veriyor ama daha sonra o taahhütle bunu tahliye etmeye kalktığında derdini anlatamıyor. Şimdi tahliye taahhüdündeki tarih daha sonra tarih oluyor. Buna şöyle bir çare var. Böyle bir durumda kiracı olarak kalırsanız, daha ileriki tarihli bir tahliye taahhüdüyle kira artışını sağlarsanız, bu tahliye taahhüdüne yazdığınız veya muhtemelen boş bıraktıysanız doldurulacak, ilerideki tarihten daha erken tarihli bir ihtarnameyle. Hemen sonra bir noter ihtarnamesiyle böyle bir tahliye taahhüdü verdim ama gerçekte üzerinde yazılı tarihte verilmemiştir, daha önce verilmiştir, derseniz ve bu ihtarnamenin sizin o verdiğiniz tahliye taahhüdünden daha önceki tarihse yine bunu geçersiz sayma imkanınız var. Kiracıyı korumak için mahkemelerimiz. Kiracı da bu kadar ince, hassas plan, tezgah yapıp da sonradan tahliye taahhüdü vereceğim, önceden ihtar çekip taahhüdü de vermez. Olamaz, diyor.
Kaynak: ntvmsnbc.com
evimde parti yapmak istiyorum yasal olarak kaça kadar müzik dinleyebiliriz…
teşekkürler
Sayın yetkili,
5 katlı eski bir binada oturmaktayız, apartmanda asansör yok fakat yapılabilecek yer mevcut. En üst katta iki kalcasıda protez olan yaşlı bir ev sahibi kadın yanlız yaşamaktadır, kendisi bırakın en üst kata çıkıp inmeyi, yürümeyi bile bastonla zor gerçekleştirmektedir. Binaya asansör yaptırmamız için bütün herkesin onayı alınması gerekiyor m?, yoksa böyle bir durumda bu koşul aranmamaktadır mı? Saygılarımla
Murat Demir
benim bir işyerim var 2005 haziranında 4000 ytl yüzde 15 artırımla kiraya verdim kira konturatı ve tahliye taahhüdü yaptım kira kontratı 5 yillık.2 yıl peşin verdi 3 yıl ise bölük pörçük verdi 4 yıl ise kirayı vermiyorum ne yaparsan yap dedi bu durumda ben ne yapmalıyım yardımcı olursanız sevinirim
osman bey sorum cavapını ne zaman alabiliriz şimdiden teşekkürler
Sayın GÜLSÜM , Ana gayrimenkulün yönetim planında bir yasaklama yoksa ve Medeni Kanun’un komşuluk hukukuna aykırı olmayacak şekilde kedi, köpek beslenebilir. Kat Mülkiyeti Kanunu’nda genel bir yasaklama yok, kat maliklerinin iradesine bırakılmış.
Kat Mülkiyeti Kanununa göre düzenlenen,yönetim planında, bağımsız bölüm, eklenti ve ortak yerlerinde hayvan beslenmesi yasaklanmışsa, kat malikleri kurulunun izin verdiğine dair belge ibraz etmeyenin etrafına rahatsızlık vermemiş olsa bile, bağımsız bölümde köpek beslenmesi mümkün değildir. Kat maliklerinin kedi, köpek fobileri olabilir ve asansörde komşusunun köpeğiyle burun buruna gelmemek için merdiveni tercih etmek zorunda kalabilir. Tek bir kat malikinin rahatsızlığı bile dava açmak için yeterli bir sebeptir. Türk Medeni Kanunu’nun ‘komşu hakkı’yla ilgili maddesindeki ‘hoşgörü sınırını aşan koku, gürültü, sarsıntı’ tümcesinden hareketle dava açılabilir.
Çocuk sayısıyla ilgili yeni çıkacak yasada tartışılıyor.Tek taraflı kiracı çıkartması olmaz.Kiracı çıkartılması ile ilgili
şartlar oluşması gerekir.Keyfi çıkartma olmaz.Saygılarımla.
Sayın Osman Midilli, 3katlı bir apartmanın 3.katında kiracıyım.
1.sorum)Çatının nem yapması nedeniyle evin içindeki boyalar kabardı.Bunun bedelini kiradan düşmem mümkün mü? 2) Kombim 5 gün önce arıza yaptı.Servisi aradığımda: çok eski bir kombi olduğunu ve miadını doldurduğu için bazı parçaların değişmesi gerektiğini söylediler.Ev sahibime konuyu açtığımda beni ilgilendirmez dedi. Bunun ücretini kiradan düşmem mümkün mü? Nasıl bir yol izlemeliyim?(Not:kombi evin demirbaşı olarak sözleşmede geçiyor.) 3)Sözleşmedeki evin demirbaşlarından biri de klima.Ancak çalışmıyor.Bir önceki kiracı döneminde gazı bitmiş ve tekrar doldurulmamış.Ev sahibimle eve ilk çıktığımda bu konuyu konuştuk,kendisinin de bilgisi var.Ancak yaptırmam diyor.İstersen yaptır,klimayı senden önceki kiracı taktırdı ,beni ilgilendirmez ,masrafı ödemem diyor.Yaptırırsam,evden çıktığımda klimayıda götürürüm dedim onu da kabul etmiyor.Ne yapmam gerekli? Yorumlarınızı bekliyorum.Şimdiden teşekkürler.
merhaba
osman hocam,
eskişehir’de öğrenciyim bi yandan da çalışıyorum.
patronum ikamet etmemiz için bir ev tuttu ve beraber kalmaya başladık bi süre sonra patronum evden ayrıldı ve kirayı ödemeye devam etti. ancak bir aylık kirayı geciktirdiği için ev sahibesi olcak şirret kapının kilidini değiştirerek eşyalarımı yaklaşık bir haftadır gasp etmekte ve beni eve almamakta. çilingir alıp gitsem, kendi eşyalarımı alarak suçlu duruma düşer miyim?
şirret ev sahibesi ancak bir kira bedelini ödemem durumunda bana eşyalarımı geri verirmiş!!!
şimdiden teşekkür ederim
beni ve halkımızı bilinçlendirdiğiniz içinse müteşekkirim.
KİRACI HAKLARI NEDİR???
Sayın Osman Midilli merkezi sistem kaloriferli apartmanlarda dairesi boş olan evsahibi yakıt parası ve su merkezi olduğu için su parası
ödemesi yapmak durumundamıdır bunu öğrenmek istiyordum teşekkürler
merhaba ben ayse kilincbay ben 5 sene once kibrisa yerlesmistim 3daireli bir apartmanim var ve simdi binami samak istiyorum internete site bulamadim evimi koyucak bu konuda yardimci olursaniz cok sevinirim yardimlarinizi bekliyorum tesekkurler.
merhaba 15 mart 2001 tarihinden beri oturduğum evden 1 kasımda taşındım çünkü evin pencereli çok kötüydü evsahibi taşınacağımızı söylediğimizde önce hak verdi tabi taşının haklısınız dedi taşındık 3 gün sonra bizi mahkemeye vereceğini söyledi sebebi kontrat süresinin dolmasına 5 ay olduğu idi ve bu kira tutarlarını alacakmış birşey yapabilirmi kirayı elden alıyordu 325 tl bununla ilgili ona bir ceza varmı
iyi günler benim bi sorum var cvplarsanız memnun olurum.
kirada oturuyorum 1 senelik kontrat yaptık. öğrenciyim 2 kişi kalıyoruz evde maddi yetersizlikten dolayı evi bosaltmak durumundayım ama ev sahibi para yı ödemek zorundasın diyor.sadece 2 ay kaldım evde. ev sahibi bir senelik parayı her harükalde alırım diyor.ne yapabilirim . birde kontratta usulsuzlukte var sözlesmeyi adamın esi üzerine yaptık ama imzayı adam attı yani imzayla isim tutmuyor. bu imza olayını lehimde kullanabilirmiyim. cevabınızı bekliyorum kısa zamanda cevaplarsanız memnun olurum tesekkürler.
osman bey merhaba
2 öğrenci kalıyoruz.eşyalı olarak kiraladığımız evdeki buzdolabının miadı dolduğu için motoru bozuldu ve değişmesi gerekiyor.ev sahibi zararı bizim karşılamamız gerektiğini söylüyor fakat buzdolabı evin demirbaşı.ne yapmamız gerekiyor? ödememe hakkımız var mı ve zararı ev sahibi mi karşımalı biz mi?
çok acil cevap vermenizi bekliyorum
merhaba,
kızım üç aydır bir evin çatı katında kiracı olarak oturuyor. şimdi de hiç bir şey söylemeden çatıya iki tane baz isyasyonu kurmuşlar. bizim onları kaldırtma ihtimalimiz var mı? acil cevabınızı bekliyoruz
merhaba kaloriferli apartmanlarda alt ve en üst katların fazladan petek koyma hakları varmı?ayrıca ara katlardaki daireler fazladan petek koymak isterlerse ne yapılabilir.
Merhaba
biz 24 martta bir ev satın aldık içinde kiracı var oturmak amaçlı aldık kredi borcumuz var.içinde oturan kiracının kontratı 5 mayısta bitiyor eşim iyi niyetli bir insan olduğu için kiracıya güvendi ve 5 haziranda çıkacaklarını söylediler inandı fakat şimdi problem var çıkmıyor bugün noterden yazı yolladım şu tarihte ev alınmıştır ihtiyaçtan dolayıdır ve bu sene kira kontratı yenilenmiyecektir diye.Başka ne yapmam gerekiyr birde mahkeelik lursak ve mahkemede kazanırsak bütün masrafı onlar karşılıyor değil mi birde onlara ceza var mı?
Osman bey, size bir konuda danışacağım. Şu anda oturduğum evde 4 yıldır oturuyorum, 5. yıla girdim. İlk seneden sonra kontratı yenilemedik. Kirayı da elden veriyorum. Yakın zamanda evin kombisi arıza yaptı. Araştırmama göre içerisindeki bir parçası bozuk ve değişimi 300 lira civarında. Sözleşmede kombi demirbaş listesinde görünüyor ve: “Kiracı kiraladığı şeyi ne halde buldu ise mal sahibine o halde ve adete göre teslim etmeye mecburdur. Kiralanan gayrimenkul içinde bulunan demirbaş, eşya ve aletler sözleşme müddetinin bitiminde iade ile mükelleftir. Gerek bu demirbaşlar ve gerek kiralanan şeyin teferruatı zai edilir veya kullanımdan dolayı eskirse kiracı bunları kıymetleri ile tazmine ve mal sahibi talep eylediği halde ödemeye mecburdur.” maddesini içeriyor. Bu onarımı benim mi yoksa ev sahibinin mi ödemesi gerekiyor. Sözleşmeye göre benim ödemem gerekiyor görünüyor, ama ben kombiyi 4 senedir kullanıyorum, bunun öncesinde sadece 8 ay kullanılmış. Buna göre bu tutarı ev sahibinin karşılaması gerekmez mi? Bunu gösterebileceğiniz bir kanun maddesi var mı? Ben durumu kendisine anlattığımda ben sana yeni gibi kombi verdim, sen kullandın sen bozdun, beni ilgilendirmez. Ben verdigimde yeniydi calisiyordu, o sekilde geri isterim diyor.
Lütfen yardımcı olun. Saygılarımla.
Merhaba, Kiracı olduğum evde çok eski bir klima bulunuyordu. Bu kış klima bozuldu. Klimanın tamir masrafını kiracı mı, ev sahibi mi karşılar?
Saygılar.
bizim çatıda bulanan güneş enerjimizin camı patladı kuş çarpması sonucunda demirbaş bir eşya olmasına rağmen ev sahibimiz bunun parasını bizden talep ediyor ödememiz gerekli mi yoksa ev sahibinin mi yaptırması gerekiyor
merhabalar…
ben ev sahibiyim 01.12.2011 tarihinde evimi kiraya verdim ve 1 yıllık peşin aldım kira parasını fakat kiracım 5 ay oturduktan sonra çıkmak istedi ve çıktı sonrada beni arayıp oturmadığı 7 ayın parasını benden geri istedi benim bu parayı kiracıya vermek gibi bir zorunluluğum varmı? kontrat sözleşme hepsi yapılmıştı 1 yıllık.
evimi kiraya verdim konturAtın bitmesine 2 ay var ama benim bazı sebeplerden dolayı kiracıyı cıkartıp eve taşınmam lazım acaba bir bilgi verirmisiniz evde ikamet edeceğim yani cıkarabilirmiyim
ben 6 daireli apartmanın zemin katında oturuyorum son katın tualet tahliye borusundan akan su benim camımdan içerigirmekte vede altımdaki sığınağa direkt inmenkte ev sahibininmi düzeltmesi gerekiyor yoksa benim mi tamir etirmem gerekiyor ev sahibi olarak haklarım nelerdir tşk.ederim
lütfen yorumlarınızı bekliyorum
Osman Bey Merhaba,
Genele şu kombi mevzusunu yazmanızı rica ederim. Çok sayıda soru var cevap bulamadım. 2 yıla yakın süre oturduğum evde geçmişe dönük 7-8 yıl boyunca kimse kombiye bakım yaptırmamış. Ben girdiğimde de arızalıydı, ilk haftadan itibaren ev sahibi oralı bile olmayınca devamlı resetleyerek çalıştırmak zorunda kaldım. İlk girdiğimde duvarlar tavanlar berbattı 600 tl boya banada masrafı yaptım. 12-13 ay boyunca dış cephe firmasıyla ev sahibinin yaşadığı ekonomik sorunlardan dolayı cam kapı açamadım toz toprak içinde kaldım. En sonunda taşındım. Ev sahibi 250 tl elektronik beynini değiştirmiş, 50 tl bakım yaptırmış 300 tlyi depozitodan düşüceğini söylüyor ancak 2,5 ay oldu hala tek kuruş iade etmedi. Ne yapmalıyım.
Sayın EMRE
Kira sözleşmesinde bir yıl sonunda ne artış olacağı yazılmıştır.Yazılmışşa bu farkı ödersiniz.Çünkü bir yılın sonunda kira sözleşmesi yenilenmesse aynı şartlar kabul edilmiş olup devam eder.Saygılarımla..
kiracım kira ödemelerini düzenli yapmadı ve 7 ay sonra çıkarttım ancak eve zarar verek kapıları kırarak çıktı .elimde senet var hak idda etmem mümkünmü
Kira kontratı yaparken ev sahibinin yerine oğlu vekalet olmaksızın kiracıyla kontrat yapabilir mi ?
Düzgün kendimi tanıtmak, Bay RODRIGO LULI i özel borç veren duyuyorum
% 3 faiz oranı kredi veriyoruz. Bu bir mali fırsattır kapınıza adım, bugün uygulamak ve hızlı kredi almak. Pek çok vardır Tüm ortamında finansal fırsat veya yardım için orada arıyor yerleri ve hala henüz bir alamıyorsanız. Ama bu bir Eğer göze alamaz kapı adımda ve bu finansal fırsat Bu fırsatı kaçırmak. Bu hizmet hem de vermek olduğu bireyler, şirketler, iş kadın ve erkek.Kredi miktarı Daha fazla bilgi için seçtiğiniz herhangi bir miktar temin aralıkları e-posta yoluyla bize ulaşın: rodrigoluliloanfirm@yahoo.com
biz 16 dairelik bir apartmanda oturuyoruz geçiici yöneticiliği ben yapıyorum elektriğimiz ve suyumuz ortak yani şantiye.8 tane daire dolu.elektirk parası 491 tl geldi kaldıkları güne göre dağlımı yaptık.dairenin birisinde tek başına bir öğrenci oturuyor evinde her türlü elektronik eşya mevcut tek kişiyim diye dairede oturan kişi başına göre faturanın dağılımının yapılması gerektiğini söylüyor bu durum karşısında ne söyleyebilirsiniz öneriniz nedir?
Sayın Osman Midilli
kardeşimin bir sorununu size danışmak istiyorum.
kardeşim yeni evli. çalıştığı iş yerinden başka bir ile tayin’i çıktı ve 9 ay önce il değiştirmek zorunda kaldı. şu anda oturduğu apartmanda kendisinden sonra giren kiracılar daha ucuz fiyatlara oturuyorlar. ev sahibinin abisi evi satmak istiyor ve evi boşaltmamızı istiyor. hatta gelip bugun kapıya evi boşaltmamız konusunda tehtit etti. bende kendisine evi hemen boşaltabilecegimizi ama madem 9 ayda satmayı dusundugu evı bıze neden kıraya verdıgını sordum. kardeşimin taşınma masraflarını karsılamayı kabul ederse evını hemen bosaltabılecegımı soyledım. konusmanın içeriği çok uzun o yuzden sızı tedaylara bogmadan sorulama geçiyorum.
1. ev sahıbı evı satıyorum dıye neden gostererk benı evden cıkarabılır mı? cıkarmaya hakkı varsa yasal surem nedır?
2: 9 ay gıbı kısa surelıgıne verdıgı evı benım bosaltmam ıcın taşınma masraflarımı talep etmeye hakkım var mı?
3: apartmandakı kıra ortalaması 350 ytl kardesım 425 oduyor. kıra tespıt mahkemsı acıp aradakı farkı kazanırsam odedıgım kadar gerı alabılırmıyım.
4: tapu ustune olmayan bırının yasal olarak bana evı bosalt dıyebılır mı?
5: bırde kapıma gelebılırmı devamlı cıkın dıye?
sımdıden verececeğiniz cevaplarf için teşekkür ederim.
saygılarımla.
Sayın Mustafa Bey Bu iş biraz karmaşık gözüküyor.En güzeli her daire için arsa payı oranında ödeme yapılması gerekir.Yada daire m2 sine göre yapılabilir.Kişiye göre yapmaya kalkarsanız biraz zor olur. En iyisi normal elektriğe dönüşünceye kadar her daire için süzme elektrik saati takılması uygun olur.Saygılarımla..
sayın midilli
biz kiraladığımız evden çıktık ama depozıtomuzu ev sahibi vermiyor gerekçe olarak evi değişik renklerde boyadığımız söyleniyor biz evi boyasız aldık kendimiz boyadık 1000 dolar depozıto verdik kontratımızdada boyayla ilgili hiç bir şey yazmıyor bu durumda ne yapmamız gerekir cevap verebilirseniz çok sevinirim şimdiden teşekkurler
merhaba,
bu kriz ortamında bize uygun bir ev bulduk ve fırsatı kaçırmayarak satın aldık. 1 ay önce evsahibine bildirdik.hala da taşınmış değiliz fakat ev sahibi bizi dava açmakla tehtid ediyor. ilk yıl bir yıllık kontrat yapmıştık.bir daha da yazılı bir evrak hazırlanmadı.evsahibinin böyle bir hakkı varmı? nihayet ev sahibi olmuşken canımızı sıkan bu durum karşısında ne yapacağımızı şaşırdık. bilgilendirebilirseniz sevivinirim…saygılarımla
iyi günler biz kiracıyla bir yıllık anlaşma yaptık.kiracı evden iki buçuk ay önce daha ucuz ev buldum diye çıktı.ama ev çok kötü durumda heryer kırık kullanılmıyacak durumda hasar tespiti yaptırmak istiyorum nereye başvurmalıyım.eve usta sokmadan resimlerini çeksem olurmu.
iyi günler ben 24 aylık kiramı peşin verdim aradan 6 ay geçti
eşimin kalp sorunu ve yüksek tansiyonu çıktı doktor raporları mevcut evsahibine söyledim parayı vermeye yanaşmıyor ben sana kiracı bulayım dedim onuda kabul etmedi ev beşinci kat ve asansörü yok sonradan sağlık problemi çıktığını anlattım lütfen yardım edin nasıl bir yol izleyeyim.
slm yaklasik 8 aydir oturduugum evden cikmak istiyorum ev sahibi ile 3 yillik sozlesme yaptim.suan evden cikmak istiyorum 2 ay once ev sahibine evden cikmak istedigimi beyan ettim ve 2 ay dolmak uzere ev sahibide bu 2 ay icerisinde kraci bulunmazsa vermis oldugum 2 aylik depozit vermeyecegini soyluyor hakkimi nasil arayabilirim yada ev sahibinin depoziti vermeme gibi bir hakki bulunuyormu acil yardimlarinizi bekliyorum lutfen.
slm ben bodrumda kiracıyım iki cocuğum var kırayı annemın ölümünden dolayı 1 ay gecikti bundan dolayı ev sahibim evin suyunu kesmiş böyle bir hakkı varmı üstelik bn kirayı bnkaya yatırayım dedikce kabul etmedi vergi vermemek için elden almayı yasal olmayan yoldan alıyor ben ve ailem şu anda madururuz benim ne yapmam lazm ev ateş alsa bir damla su yok
– ACİL-
Eylül ayında 1900 tl kira bedeli ile dükkan kiraladık. sözleşme de 1 yıllık 1000 tl üzerinden imzalandı.ve senet imzaladık 1 yıllık. şimdi hastane karşısında medikal dükkanımız bu kirayı çıkarmadığı için dükkan sahibiyle 1000 tl olmasını rica ettik. 1500 tl nin altına düşemem. biz çıkmayı düşündüğümüzü belirttik son kiramızı da verdik. kadın parayı aldıktan sonra bağırmaya başladı yok bu kadar kısa sürede dükkan boşalttıp beni zor durumda bırakıyorsunuz. avukatımla görüştüreceğim sizi dedi. sizin amacınız ne ki size işler yürümezse çıkarız ediğimizde tamam o kadar vicdansız değilim demiştiniz dedik. ben bu kadar kısa süre için konuşmamıştım diyor. 1000 tl yi biz çıksakda bizden alacağını söyledi.. ne yapabiliriz lütfen yardımcı olabilir misiniz????
ev sahibi evin su bastıgını bile bile bize bu evi kiraladı bir ayda 3 kez evimizi su bastı buna ragmen hiç bir tadilat vs. gerekeni yapmıyor bizden önceki kiracıda su bastıgı için evden çıkmış…su baskınından dolayı ev eşyalarımız harab oldu zarara ugradık ben şikayetçi olmak ve hakkımızı aramak istiyorum BÖYLE BİR YETKİM VARMI….
MERHABA.BEN CEZAEVINDE VARDIYALI OLARAK ÇALIŞAN BIR MEMURUM.7 AY ONCE YENI YAPILMIŞ BIR NINANAIN 1.KATINDAN DAİRE ALDIM ALTIMDA ASMA KATLI BOŞ DUKKAN VARDI.ALMADAN ONCE BURANIN NE OLACAĞINI ÖZELLIKLE SORDUM.BINA SAHIBI MARKETE VERECEĞİNİ SÖYLEDİ.AMA 2 AY ÖNCE TEKSTIL ATAÖLYESINE VERDI.İLK ZAMANLAR GELEN GURULTULERI KURULUM AŞAMASINA SAYDIK AMA MAKINA GURULTULERI DEVAM ETMEKLE BIRLIKTE ARTIK MUZIK SESLERIDE GELMEKTE BAZEN GEÇ SAATLERDE ÇALIŞMA DEVAM ETMEKTE.BİRİ 2 YAŞINDA BIRI 4 AYLIK IKI ÇOCUĞUM VAR VE VEDE HUZURUM BOZULDU BINADA SADECE 2 DAIREYIZ DIGER 4 DAIRE BOŞ NE YAPMALIYIZ.BANA BU KONUDA YARDIMCI OLURSANIZ ÇOK SEVINIRIZ.SAYGILARIMLA
Merhabalar
Osman Bey, biz iki öğrenci arkadaş kirada oturuyoruz ve dün elektrik sigortalarında bir sorun oldu ve sigortaların hepsi yandı.Bu yanan sigortaların yenilenmesi ve elektrikçiye verilmesi gereken işçilik ücretini bizim mi ödememiz gerekiyor yoksa ev sahibi mi?
Vereceğiniz yanıt için şimdiden teşekkür ederiz.
merhaba osman bey benim sorunum şu biz iki arkadaş eskişehir şirintepe mahallesinde ev tuttuk tutarken ev sahibi bizden kız arkadaş getirmememizi istedi bende 2 yıllık nişanlıyım nişanlım irlandalı ve nişanlım/10/ayının 28’inde geldi. bu durumu sözlü olarak kabul eden ev sahibi şimdi bu durumu sorun yapmakta ve şikayetçi olmaktadır. sözleşmeye bu konuyla ilgili bir madde de konulmadı. benim sorum şu ev sahibi bizi evden çıkarabilir mi? çıkardı diyelim bizim ev sahibinden oturmadığımız ayların talep edebilir miyiz? çünkü bizim kontrat süremiz 5 ay sonra doluyor ve bizi öncesinden çıkarıyor.
Merhaba bizim alt katımızda fırın bulunmaktadır.Gece 12.00 den sonra çok ses çıkarıyolar.Ayrıca makine sesleri de var.Fırının altında kat bulunmuyor.Üst katıda kiralmışlar ve sürekli ses yapıolar argo söylemlerde de bulunuyorla.Ayrıca buda yetmezmiş gibişimdi bide tadilata başladılar.Ses çıkaran aletler kullanıyolar.Saat kaça kadar bunları kullanma hakları vardır.Yardımcı olursanız sevinirim.Teşükkür ederim.
kıraçi olduğum işyeim kaleruferli olduğundan kaleruferın yıllık bakımındandoğan masrarlaı benım ödemem gerekırmı bırde benım dükkanımde ısıya ıhdıyacımyok bundandoayi peteklerımı sökdüm yakıt giderlerıni ödemelimiyim bınamız 6 kat merkezi sisdem